|
| 370 # Trauma door geschokte reacties omgeving # |
Gepost door Misdefinitie op 02-03-2009 om 17:41.
Zeer ernstige gebeurtenissen zijn onlosmakelijk verbonden met het vergankelijke leven op aarde zoals we dat kennen. Zware ongelukken, grootschalige nationale rampen, de kabinetsformatie met het CDA en de PvdA en seksueel misbruik zorgen voor zo'n emotionele belasting dat slachtoffers nog jaren later kunnen lijden door de herinneringen aan die vreselijke tijd. Zolang het menselijk handelen niet foutloos is, zullen dergelijke gebeurtenissen nauwelijks voorkomen kunnen worden. Gelukkig lijken veel mensen bereid de gekwetsten een hart onder de riem te steken zodat de gevolgen niet onnodig groter worden dan ze al zijn. Professionele hulp, briefings om uw hart te luchten, monumenten, tochten, voorlichting en opvang zijn zaken die veelvuldig worden ingezet na rampen, ongelukken en misdrijven. Opvallend is dat deze zaken zich voornamelijk richten op de omgeving van het slachtoffer. Niemand lijkt te beseffen dat daarmee ongemerkt nieuwe trauma's worden gecreëerd voor de omgeving en de slachtoffers.
Omgeving.
Wellicht heeft u vroeger als kleine meid of jongen genoeg confrontaties op school meegemaakt. Zorgeloos als maar zijn kan zit u als kind aandachtig te schoppen luisteren naar de leerkracht die u iets probeert wijs te maken te leren. Denkende aan al die mooie dingen die buiten, na het geouwehoer, op u liggen te wachten. Feit is dat u nergens bang voor hoeft te zijn, want in principe zal het een hele lange tijd duren voordat de vervelende dingen die anderen altijd overkomen ook eens u zullen treffen. Geweld is leuk tijdverdrijf op een spelcomputer waarop tevens de levens oneindig zijn. Opeens is het over en uit met het lekkere leventje. De schooldirecteur komt binnen met een lijkbleek gezicht alsof hij Allah heeft gezien en verzoekt op een zeer indringende toon om stilte. En ja hoor, er is iemand dood. Vermoord door zijn vader. Hierdoor is onnodig een trauma geschapen op basis van een incident dat voor u niet relevant is.
Wat is hier eigenlijk gebeurd? Trauma's met als gevolg een psychiatrische stoornis ontstaan als iemand iets heel erg meemaakt en daarbij heftige emoties ervaart als angst, afschuw en walging. Op het moment dat zulk slecht nieuws verteld gaat worden, merkt u dat de algehele aangename sfeer omslaat naar een zeer bedreigende en angstige sfeer. U voelt uw hart sneller kloppen, u merkt de adrenaline op die door het lijf begint te gieren en aangezien u waarschijnlijk continu op de school bent geïndoctrineerd met verhalen uit het Achterhuis, zet u zich schrap voor zeer slecht nieuws. Gedwongen moet u het aanhoren. Onder druk zult u de angst moeten erkennen en de sociale omgang vereist dat u zich laat grijpen door de emoties die iedereen toch lijkt te voelen. Zeggen dat het u niks interesseert en dat u veel liever niks gehoord had is uit den boze. Daarmee diskwalificeert u zich uit de samenleving die voor alles en nog wat de nationale rouw aankondigt. Toch ligt hier een deel van de oplossing om verdere schade te voorkomen.
Over het algemeen is de heersende opvatting dat slachtoffers over hun trauma moeten praten en per direct hulp nodig hebben. Bovendien zou de omgeving ook getraumatiseerd kunnen raken door schokkende gebeurtenissen die anderen overkomen. De omgeving zou die hulp echter massaal weigeren als het niet expliciet wordt aangeboden. Dus wordt het min of meer opgedrongen. Vooral kinderen zijn daar erg gevoelig voor en kunnen het idee krijgen dat ze het sowieso erg moeten vinden. Ons inziens is dat een totaal verkeerde benadering. Emotionele gebeurtenissen worden beter en intenser onthouden. Trauma's leven voornamelijk op pijnlijke herinneringen. Nu willen we echt niet beweren dat het creëren van een ernstige sfeer en het brengen van slecht nieuws trauma's oplevert, maar het beschadigt onbewust wel iets. Denk maar eens bij uzelf na hoe makkelijk u zwaar emotioneel beladen onderwerpen weer terug in het geheugen krijgt. Waarom moet een kind daaraan blootgesteld worden? Doe liever normaal. Het leven gaat immers gewoon door.
Loskomen van oude denkwijzen en principes blijkt in de praktijk haast onmogelijk te zijn, maar we gaan u een klein gedachte-experiment voorleggen. Laatst vond er weer een familiedrama plaats waarbij een vader onder andere zijn 5 jarige zoontje heeft gekild. Zoonlief zat natuurlijk op een basisschool en zijn klasgenoten zullen hem voortaan moeten missen. "Voer voor een trauma," zeggen de deskundigen. Ho, wacht eens even. Trauma waarvan dan? Hoe kan het dat kinderen van 5 worden geconfronteerd met negatieve emoties waarvan de herinneringen voor trauma's kunnen zorgen? Door de omgeving die denkt te weten wat goed voor ze is. Stel nou dat er gewoon niks verteld werd. Dan ontstaat er geen vervelende sfeer en komen er geen zware emoties. Het enige dat dan nog moet gebeuren is het verklaren van het vertrek van de klasgenoot: Pietje is verhuisd of moest terug naar zijn eigen land. Uiteraard moet het dan terloops gebracht worden door de leerkracht zelf. Klas antwoordt neutraal en het probleem is opgelost.
Aanverwant zijn de massale rouwacties die veelal op touw worden gezet. Heel leuk en respectvol allemaal, maar is dat nu echt in het belang van de kinderen? Met een simpele verklaring zijn ze binnen afzienbare tijd weer vrolijk aan het werk. Gaat men een heel rouwproces door, dan is die kans een stuk minder. Schoolbesturen vragen zich niet graag af of wat ze doen wel zin heeft. Moeten we voor iedere dode iets massaals organiseren? Dat is nogal ongewenst. Niemand zal meer een leven hebben. Accepteren en gewoon doorgaan met leven is in de meeste gevallen veel beter. Jammer genoeg kiest men veelal voor een vrij uitgebreid proces dat haast een ceremonie op zich is. Dagenlang is men op school bezig met een actie waarbij fysieke en geestelijke inspanning verplicht is. Opvang en praatsessies zijn dat eveneens. Waardoor ze veel langer dan noodzakelijk geconfronteerd worden met zaken die voor iedereen die er geen affectieve relatie mee heeft nauwelijks van belang zijn. Rouwen is voor belanghebbenden die emotioneel verbonden zijn.
Volwassenen doen voor zichzelf eigenlijk precies hetzelfde. Iedereen kent wel de bekende gevallen van zinloos geweld. Zinloos omdat er kennelijk ook zinvol geweld bestaat. Mensen spreken er de schande van, roepen nog een keertje dat de maatschappij echt naar de klote gaat en concluderen dat het vroeger allemaal een stuk beter was. Vervolgens is het tijd voor een stille tocht en / of een minuut stilte. Zodat ze nog een beetje de angst kunnen aanwakkeren. Want het zou u ook zomaar kunnen gebeuren. Daardoor raken ze emotioneler betrokken door het samenhorigheidsgevoel dat ze krijgen en worden vervolgens angsthazen. Herkent u dat? Marcheren voor vrijheid en in het dagelijks leven de bange wezels uithangen. Zwijgen als de nieuwe Nederlanders ons volk bedreigen en mishandelen, mondje dichthouden als vijandig volk activiteiten ontplooit om Nederland te verkwanselen en alle strijders voor de vrijheid over een kam scheren. Ondertussen wel schijnheilig de gekwetste uithangen. Daar krijgen wij nou trauma's en een heleboel andere dingen van.
Slachtoffer van de omgeving.
Jaren geleden ontvingen we een mail van een slachtoffer van seksueel misbruik in reactie op een item over pedofielen. Dit keer niet om te klagen of om te dreigen, maar om een zinvolle opmerking te maken over hoe de omgeving omgaat in zulke gevallen. Zij omschreef dat ze haar trauma niet zo zeer had gekregen door het misbruik, maar wel door alle commotie er omheen. Hoewel het op zeer jonge leeftijd plaatsvond, viel het op dat ze nog steeds alle details van het gebeuren kon oplepelen. Het gewetenloze monster had haar een lolly laten proeven waarvan de smaak tot op de dag van vandaag in haar geheugen stond gegrift. Niet eens omdat het zo veelvuldig gebeurde. Slechts 1 keer liet het geheugen haar toe een herinnering te krijgen. Ook niet vanwege de vermeende dwang. De kinderlijke onschuld van destijds meende dat het om een spelletje ging waar ook nog een beloning voor tegenover stond. Wat haar bij is gebleven zijn de reacties en incidenten achteraf. Haar moeder schreeuwde alsof ze vergiftigd was en sleurde haar overal mee naar toe.
Schreeuwen, dwingen te vertellen wat er was gebeurd en vaderlief die haar nog even door elkaar schudde voor de waarheid. Toen kwam de jarenlange kermis bij de hulpverleners. Urenlang vertoeven bij schijnheilige mannen die later zedenrechercheurs bleken te zijn en voor al het werk nu eens geen toffees aanboden. Keer op keer moeten vertellen hoe het is gebeurd. Steeds weer psychologen en andere deskundigen bezoeken die vooral benadrukten dat erover gepraat moest worden. Niet zomaar praten, maar alles weer in detail vertellen. Zo vaak dat het zelfs nodig was om het een en ander op te zoeken op internet om meer gespreksstof te hebben. Waarna ondertussen elke handeling zo uitvergroot werd dat de maatschappelijke afschuw ook steeds meer gaat doordringen. Tot op de dag van vandaag gaat dat door. Geschokte mensen die blijven staren met open mond omdat ze via via gehoord hebben wat er gebeurd is doen meer kwaad dan goed. Had moeder niks gezegd en in het geheim de ballen van de belager eraf gesneden, dan was er minder aan de hand.
Ramptoerisme is ook weer zoiets. Er gebeurt een ongeluk waarbij iemand gewond is geraakt, gaan de omstanders er omheen staan en opmerkingen maken. "Oh, hij is gewond. Ach, kijk al dat bloed. Hey, hij heeft een gat in zijn hoofd! Oei, zijn hand ligt eraf." Rot even gauw op mensen. Alsof iemand daarop zit te wachten als hij in de kreukels ligt. Steun verlenen is ontzettend moeilijk, dus ga vooral weg als u er niks te zoeken heeft. Later blijkt vaak dat de negatieve emoties van anderen hun effect niet missen bij het slachtoffer. Zodra hij weer enigszins helder kan denken, gaan die gedachten door zijn hoofd malen. Vanwege de ernst van de situatie zal dat sowieso niet te voorkomen zijn, maar waarom toch het risico nemen dat het erger wordt? Vaak lijken omstanders meer bezig te zijn met hun eigen verwerking nadat ze iets gezien hebben dan het belang van het slachtoffer. Uitgezonderd hen die er wel iets te zoeken of bij te dragen hebben kunnen zij beter wegblijven.
Van een heel andere orde is pestgedrag zoals dat in scholen en werksituaties voorkomt. Behalve dat de daders door middel van pesten iemands leven voorgoed ruïneren, heeft ook de omgeving er een handje van om het lijden voor het slachtoffer ondragelijk te maken. Pesten betreft zelden een incident. Het gaat om structureel activiteiten ondernemen met als doel forse schade aan te richten. Veelal mogelijk gemaakt doordat mensen in de omgeving zich gedragen als medeplichtigen. Oogje dichtknijpen, negeren, kop in het zand of zelfs meedoen aan de pesterijen. Anderen vinden het slechts gezeur en bedienen zich van zogenaamd goed bedoelde kutadviezen om er vanaf te zijn. Volgens hen is het een kwestie van assertief worden, van zich af durven bijten en er eens eentje een klap op zijn muil geven. Verwijzen naar psychosociale hulp, terwijl het toch zeker de daders zijn die niet goed bij hun hoofd zijn, is eerder regel dan uitzondering. Slachtoffers krijgen daardoor het gevoel niet serieus genomen te worden.
Overweging.
Aangezien heftige emoties tijdens en na een gebeurtenis kunnen leiden tot nare herinneringen die we het liefst zouden willen verdringen, is het zaak om te voorkomen dat deze emoties kans krijgen meer schade aan te richten. Hierdoor krijgt een trauma minder kans zich te ontwikkelen tot een stoornis. Bekijk de zaken echter wel in perspectief. Drama's voorkomen is een wetenschap op zich. Wel kunnen we ervoor waken dat anderen ten onrechte ermee geconfronteerd worden. We hoeven niet overal een drama van te maken. Ongelukken gebeuren, maar ramptoeristen en mensen die enkel opmerkingen kunnen maken zouden weg moeten blijven. De media hoeft niet bij elke ramp grootschalig uit te pakken zodat er roddels en geruchten gaan rondzingen die anderen kunnen beschadigen. Nul doden, tientallen doden en vervolgens een tiental doden: waar is die verwarring voor nodig? De rest van de omgeving zal ook de hand in eigen boezem moeten steken. Denk goed na voordat u iets doet. Voor u het weet bent u eigenlijk medeplichtig.
Reacties: 0
Pagina's: 1 |
| Reactie toevoegen |
|
U dient in te loggen om een bericht te kunnen plaatsen.
|
|